در دنیای پر رقابت حمل و نقل سنگین، هر قطره سوخت و هر نیوتن مترِ گشتاور اهمیت حیاتی دارد. سازندگان بزرگ در این دسته همواره در جستجوی راههایی برای بازیابی انرژیهای هدر رفته و بالا بردن بازده موتورها هستند. یکی از نوآوریهای مهم و مدرن در این عرصه، سیستم توربو کامپوند است که در کشندههای نسل جدید رنو نقش کلیدی در بهبود مصرف سوخت و عملکرد ایفا میکند.
توربو کامپوند چیست؟
توربو کامپوند را میتوان تجسم مهندسی خلاقانه برای بازگرداندن زندگی به انرژیهای از دست رفته در موتور دانست. موتورهای احتراق داخلی، حتی با وجود توربوشارژرهای پیشرفته، هنوز حجم بالایی از انرژی حرارتی و مکانیکی خود را با گازهای داغ اگزوز به بیرون هدیه میدهند. توربو کامپوند با یک راهکار مکانیکی و هوشمندانه، این انرژی را دوباره به خدمت میگیرد و به میل لنگ (Crankshaft) بازمیگرداند.
ساختار و نحوه عملکرد توربو کامپوند
۱. توربوشارژر اولیه (معمولی):
گازهای خروجی حاصل از احتراق ابتدا وارد توربینِ توربوشارژر میشوند و موجب تقویت هوای ورودی به موتور میگردند، نتیجتاً احتراق قویتر و راندمان بالاتر.
۲. توربین ثانویه (توربو کامپوند):
گازهای خروجی، پس از عبور از توربوی اول، هنوز حامل انرژی قابل توجهیاند. این گازها حالا وارد یک توربین ثانویه میشوند. توربین دوم مستقیماً با میل لنگ موتور در ارتباط است (معمولاً از طریق یک کوپلینگ هیدرولیک یا دندههای مخصوص) و انرژی چرخشی اضافهای را به موتور تزریق میکند.
۳. بهینهسازی فرآیند انرژی:
عملاً بخشی از انرژی که قبلاً دود میشد و از اگزوز خارج میگشت، حالا به انرژی مفید و چرخش موتور بدل میگردد. به کمک این سیستم، راندمان حرارتی موتور تا ۳ الی ۵ درصد بالاتر میرود، مصرف سوخت کاهش مییابد و گشتاور مفید افزایش پیدا میکند.
مزایای توربو کامپوند در کامیونهای رنو
کاهش چشمگیر مصرف سوخت: در تستهای میدانی تا ۵ درصد صرفه جویی سوخت نسبت به موتورهای فاقد این سیستم.
گشتاور پرقدرتتر در دورهای پایین: خودرو با بار سنگین راحتتر از عهده شروع حرکت و عبور از سربالاییها برمیآید.
کاهش آلایندهها: چون سوخت بهتر و کاملتر میسوزد و گازهای خروجی مجدد به کار گرفته میشوند، انتشار گاز CO2 و سایر آلایندهها کاهش مییابد.
دوام و عمر بیشتر موتور: با وجود تقسیم فشار و بازیابی انرژی، قطعات موتور عمر بیشتری خواهند داشت.
مقایسه با نسلهای قبل و برندهای دیگر
در موتورهای سنتی، انرژی اگزوز پس از عبور از توربوشارژر اتلاف میشد. اما در سیستم توربو کامپوند، مشابه آنچه در کامیونهای ولوو و اسکانیا حاضر است، مهندسی رنو توانسته با دقت و کیفیت بیشتری انرژی خروجی را مهار و به موتور بازگرداند. این سیستم، برخلاف فناوریهای هیبرید یا الکتریکی، کاملاً مکانیکی و ساده نگهداری است.