مدتها است که صنعت خودرو بهدنبال تحولات نوین میگردد؛ پس چه بهانهای بهتر از گرمایش زمین، آسیبهای زیستمحیطی و پایان ذخایر نفتی جهان! در حال حاضر برندهای گوناگون خودروسازی و حملونقل سبک به دنبال استفاده از برق بهعنوان سوخت جایگزین هستند اما برای ورود این فناوری به بخش حملونقل سنگین شکوشبهههای زیادی وجود دارند. فناوری باتریها، پیشرانههای برقی و… هنوز آمادگی کامل حضور در کامیونها و کشندهها را ندارد؛ پس راه چاره پاکسازی کامیونها بر دوش سوختهای مصنوعی خواهد بود.
سوخت مصنوعی چیست و چرا اهمیت دارد؟
سوخت مصنوعی در محیط صنعتی تولید میشود و برخلاف نمونههای فسیلی، از ترکیب موادی مانند هیدروژن و دیاکسید کربن ساخته میشود. این سوختها میتوانند مشابه دیزل یا بنزین عمل کرده و بدون نیاز به تغییرات بزرگ، در کامیونها و خودروهای دیزلی فعلی مورد استفاده قرار گیرند. اهمیت سوخت مصنوعی آنجا دوچندان میشود که میتواند راهحلی برای کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و کاهش آلایندگی کربنی باشد؛ بهویژه در بخش حملونقل سنگین که الکتریکیسازی آن دشوار و پرهزینه است.
انواع سوخت های مصنوعی کدام اند؟
در صنعت کامیون و کشندهها، از سوختهای مصنوعی مختلفی استفاده میشود که ازجمله آنها میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
دیزل مصنوعی
دیزل مصنوعی از ترکیب هیدروژن سبز و دیاکسید کربن تولید میشود. این سوخت رفتاری شبیه دیزل معمولی دارد؛ سازندگان بدون تغییر در موتورهای دیزلی امروزی میتوانند از این نوع سوخت هم استفاده کنند.
GTL
در این روش، گاز طبیعی فسیلی (و گاهی زیستی) به سوخت مایع تبدیل میشود. GTL دارای خواص پاکتر نسبت به دیزل معمولی است و آلایندگی کمتری هم تولید میکند.
BTL
این سوخت از زیستتودههایی مثل چوب، ضایعات کشاورزی یا جلبک ساخته میشود. برخلاف بیودیزل سنتی، BTL بسیار پالایشیافتهتر است و برای مصارف صنعتی سنگین مناسبتر محسوب میشود.
HVO
یک نوع بیودیزل پیشرفته است که از روغنهای گیاهی یا پسماندهای چربی، تحت فشار و حرارت تولید میشود. برخی از موتورهای پیشرفته و مدرن کامیونهای کنونی ظرفیت پذیرش و سوزاندن HVO را دارند.
متانول مصنوعی
DME یا متانول مصنوعی سوختهایی گازی یا مایع هستند که از منابع تجدیدپذیر تولید میشوند. استفاده از آنها بیشتر در حملونقل دریایی و برخی برنامههای آزمایشی در کامیونهای سنگین رواج دارد.
مزایای سوخت های مصنوعی
هدف اصلی خلق سوختهای مصنوعی، جایگزینکردن آنها با سوختهای فسیلی کنونی است؛ بنابراین سوختهای مصنوعی میتوانند وابستگی بشر به منابع تامین انرژی کنونیاش را برطرف کنند. البته که این سوختها میتوانند به پاکتر شدن صنعت خودروهای سنگین هم کمک کنند؛ بدون اینکه در خروجی قدرت و راندمان موتورهای درونسوز آنها تغییر ایجاد کرده باشند.
کاهش انتشار آلایندگیهای مضر برای اتمسفر، ذخیره آسان سوختهای مصنوعی در مقایسه با باتریها و سیستمهای برقی تازه و افزایش ایمنی اقتصادی کشورها در تولید این فناوری را هم میتوان به مزایای استفاده از این سوختهای ساخته بشر اضافه کرد.
معایب سوخت های مصنوعی
اما اگر استفاده از سوختهای مصنوعی تا این اندازه مفید است، چرا تاکنون صنعت کامیون را متحول نکردهاند؟ دلیل اصلی آن، میتواند هزینه تولید بالا باشد. تهیه سوختهای مصنوعی نیازمند برق بسیار زیادی است؛ اگر این برق با منابع تجدیدناپذیر فسیلی تهیه شود، استفاده از سوخت مصنوعی معنای خود را از دست میدهد. ناگفته نماند که بهدست آوردن منابع اولیه دشوار است؛ چراکه صنایع تولید غذا، تولید برق مصرفی و… هم از این منابع استفاده میکنند. رقیب اصلی سوخت مصنوعی، الکتریسیته، هم راندمان به مراتب بهتری از این سوختها دارد که استفاده از آنها را غیررقابتی میکند.